Zink voor Gezondheid en Herstel

Zink is een essentieel spoorelement dat een cruciale rol speelt in talloze biologische processen. Het is betrokken bij enzymatische reacties, immuunfunctie, wondgenezing, celgroei en zelfs cognitieve processen. Ondanks de brede beschikbaarheid van zink in voeding, komt een tekort vaker voor dan gedacht, met verstrekkende gevolgen voor de gezondheid. Dit artikel belicht de functies van zink, de symptomen van een tekort en de interacties met andere voedingsstoffen.

De belangrijkste functies van zink
Zink is een cofactor voor meer dan 300 enzymen die betrokken zijn bij stofwisselingsprocessen, DNA-synthese, en de afbraak van koolhydraten en eiwitten. De belangrijkste functies van zink omvatten:

– Immuunsysteem: Zink ondersteunt de aanmaak en activiteit van witte bloedcellen en draagt bij aan een gezonde immuunrespons. Onderzoek toont aan dat een tekort het risico op infecties, waaronder luchtweginfecties, kan verhogen.
– Huid en wondgenezing: Zink is essentieel voor de regeneratie van huidcellen en collageenproductie, wat bijdraagt aan een snellere wondgenezing en het verminderen van huidproblemen zoals acne en eczeem.
– Cognitieve functie: Studies suggereren dat zink een rol speelt bij geheugen, concentratie en neuroplasticiteit, en mogelijk een beschermende werking heeft tegen neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer.
– Hormoonregulatie: Zink is betrokken bij de synthese van insuline, schildklierhormonen en geslachtshormonen, wat van invloed is op metabolisme, energiehuishouding en vruchtbaarheid.

Een tekort aan zink kan zich op verschillende manieren manifesteren, afhankelijk van de ernst en de duur ervan.
– Verminderde weerstand en verhoogde vatbaarheid voor infecties
– Huidproblemen zoals eczeem, acne en langzame wondgenezing
– Vermoeidheid en mentale traagheid
– Haaruitval en broze nagels
– Verminderde smaak- en reukzin
– Verminderde vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen

Factoren die bijdragen aan een tekort zijn onder meer een eenzijdig voedingspatroon, een verhoogde behoefte door ziekte of zwangerschap, en verminderde opname als gevolg van spijsverteringsproblemen zoals de ziekte van Crohn of coeliakie.

Zink heeft een nauwe relatie met andere essentiële voedingsstoffen, wat betekent dat tekorten of overschotten invloed kunnen hebben op de opname en werking ervan:
– Koper: Een hoge inname van zink kan de opname van koper verminderen, wat kan leiden tot bloedarmoede en neurologische klachten.
– IJzer: Overmatige ijzersuppletie kan de opname van zink belemmeren.
– Vitamine A: Zink is nodig voor het transport en de werking van vitamine A in het lichaam.
– Magnesium en calcium: Een evenwichtige inname van mineralen is belangrijk om competitie in opname te voorkomen.

Zink is te vinden in zowel dierlijke als plantaardige voedingsbronnen. 
– Vlees en gevogelte (rundvlees, kip, kalkoen)
– Schaal- en schelpdieren (oesters, garnalen, krab)
– Noten en zaden (pompoenpitten, cashewnoten, hennepzaad)
– Zuivelproducten (kaas, melk, yoghurt)
– Volkoren granen en peulvruchten

Zinksupplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen, waaronder zinkgluconaat, zinksulfaat en zinkpicolinaat. De opname kan variëren per vorm, waarbij organische verbindingen zoals zinkpicolinaat doorgaans beter opneembaar zijn.